شاخه مدیریت در دنیای رو به پیشرفت امروزی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ازآنجایی‌که بسیاری از کشورها نیز به دنبال ارتقای سطح مدیریتی خود هستند، موسسات آموزشی اقدام به تربیت مدیران متخصصی کرده‌اند که بتوانند نیازهای مدیریتی جوامع امروزی را برطرف کنند. متاسفانه اکثر مدیران بعد از اتمام تحصیلات دانشگاهی خود و ورود به بازار کار درمی‌یابند برای رویارویی با برخی از چالش‌های مدیریتی‌شان دچار مشکل هستند.

در پاسخ به این سوال که کاربرد MBA چیست باید بگوییم که با استفاده از آموزه‌های این دوره درنهایت مدیران ارشد می‌توانند راهبرد موثر و کارآمد سازمان یا شرکتشان را به عهده بگیرند و مهارت‌های کارآفرینی و مشاوره‌ای را در تمامی حوزه‌های مدیریتی به کار گیرند.

یکی از رشته‌های مدیریتی که در سال‌های اخیر در ایران با اقبال عمومی مدیران و کارآفرینان روبه‌رو شده است رشته MBA است. این رشته به‌واسطه آموزش‌های مفید و کاربردی که به متقاضیان ارائه داده است توانسته نظر بسیاری از صاحبان کسب‌وکار را به خود جلب کند. سوال اصلی که در این زمان مطرح می‌شود این است که منظور از مدیریت کسب و کار چیست و ام بی ای چه تاثیری در رشد کسب‌وکار دارد؟ با ما باشید تا همه‌چیز در مورد MBA را با هم بررسی کنیم.

مدیریت MBA چیست؟

توسعه بر مبناي هر کدام از الگوهاي موجود، بدون توجه و در اختيار گرفتن يک فرآيند برنامه‌ریزی‌شده و مدیریت‌شده امري محال و غيرممکن است. بهینه‌سازی استانداردهاي زندگي در جامعه و کار در سازمان مستلزم بهبود و ارتقاء کيفيت مديريت در سازمان‌های اقتصادي و اجتماعي است. براي رسيدن به چنين موقعيتي ناچار به بهینه‌سازی و اصلاح ساختار بينشي، دانشي و عملي در مقوله مديريت هستيم تا بتوانيم بهره‌وری را افزايش دهيم و از ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و امکانات موجود کالا و خدمات بيشتري را توليد نماييم و موقعیت‌های اقتصادي بيشتر و بهتري را برای کشور يا سازمان خود فراهم سازيم. در این میان نقش مدیریت MBA چیست؟

نگاه MBA به مسائل حوزه مدیریت بیش از آنکه پژوهشی و تحقیقاتی باشد کاربردی و عملی است. به بیان دیگر هدف اصلی MBA تبدیل دانش صرف مدیریتی به مهارت کاربردی و اجرایی مدیریت است. در طی دوره‌های تحصیل MBA دانش پذیران با استفاده از دانش مدیریت درصدد حل مسائل و برطرف کردن چالش‌های مدیریتی واقعی برمی‌آیند. MBA مدیریت کاربردی برای کسانی است که می‌خواهند از علم مدیریت برای بهبود شرایط کسب‌وکار خود و یا ارائه مشاوره و خدمات مدیریتی به دیگر کسب‌وکارها استفاده کنند.

اما آیا میدانید که ارتباط دانشگاه و مدیریت کسب و کار چیست و افراد چگونه می‌توانند پس از خروج از دانشگاه مهارت‌های خود را در حوزه مدیریت تقویت کنند؟ مدیریت MBA یكی از پردرآمدترین و پرطرفدارترین رشته‌های تحصیلی است و برای تحصیل در آن با هر مدرك كارشناسی می‌توان وارد آن شد.

MBA به شما به‌عنوان یك فرد عادی در هر تخصص و دانشی امكان می‌دهد تا ذهن خود را متوجه خلأها، نیازها، شکاف‌ها و كمبودهای بازار كنید و بر اساس تکنیک‌ها و تاکتیک‌هایی كه بازار کسب‌وکار شما طلب می‌کند، بهترین راه را برای توسعه کسب‌وکار خود پیدا كنید و سهم خود را از بازار افزایش دهید.

در کنار این‌ها باید به این سوال پاسخ دهیم که برای افراد مشغول به کار، کاربرد مدیریت MBA چیست و چگونه این دسته از افراد می‌توانند از آن استفاده کنند؟ برای افرادی که در حال حاضر مشغول به کار در تجارت هستند، MBA  می‌تواند کلید موفقیتی باشد که افق گسترده‌تری در مقابل دارندگان مدرک MBA و یا گواهینامه MBA  باز کند. به شکلی که دارنده مدرک MBA  به سمت مسئولیت‌های بیشتر، چالش‌های بیشتر، ارتقا شغلی و کسب درآمد بیشتر هدایت شود.

گواهینامه MBA چیست؟

کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی یا MBA، مدرک تحصیلی عمومی است که با تحصیل آن مهارت‌های فنی، مدیریتی و رهبری را فرا خواهید گرفت و می‌توانید یکی از گزینه‌های مناسب در استخدام مدیر عامل باشید. MBA برای کمک به فارغ التحصیلان برای درک بهتر فعالیت‌های عمومی مدیریت کسب و کار طراحی شده است. مدرک MBA می‌تواند در رشته‌هایی مانند حسابداری، امور مالی یا بازاریابی و مدیریت روابط عمومی تمرکز ویژه داشته باشد.

کسب مدرک تحصیلی MBA به شما کمک می‌کند تا در کسب و کارها تیزهوشانه عمل کنید، شبکه سازی را به صورت حرفه‌ای انجام دهید و حرفه‌ای‌ها را در اطراف خود جمع کنید و فرصت‌های جدیدی خلق کنید. با گرفتن این مدرک می‌توانید به این فکر کنید که آیا می‌خواهید شغل خود را ارتقا دهید، به یک صنعت جدید بروید یا یک کارآفرین شوید.

مدرک MBA معادل چیست؟

مدرک MBA معادل مدرک کارشناسی ارشد است. البته باید عنوان کنیم، که فردی بعد از گذراندن دوره MBA گواهی دریافت می‌کند و فارغ التحصیل در رشته MBA هستند که مدرکی معادل با کارشناسی ارشد دریافت خواهد کرد.

از مدرک MBA چه انتظاری دارید؟

در نهایت آنچه می‌توانید از MBA انتظار داشته باشید به رشته‌ای که برای تحصیل انتخاب می‌کنید، بستگی دارد. برنامه‌های MBA در اشکال مختلف وجود دارد و حتی زمان آن متغیر است و از یک ساله تا دوساله و تمام وقت و نیمه وقت وجود دارد. برای گرفتن مدرک MBA، هم می‌توانید در کلاس‌ها به صورت حضوری وجود داشته باشید و هم می‌توانید به صورت آنلاین یا ترکیبی از هر دو، دوره را بگذرانید. هنگام ارزیابی اینکه کدام برنامه و حتی گرایش MBA برای شما مناسب است، فاکتورهایی مانند سطح تجربه، محل برگزاری کلاس‌ها و وضعیت اشتغال خود را بسنجید.

MBA یک مدرک عمومی است که گرایش‌های مختلفی مانند حسابداری، اقتصاد، امور مالی و بازاریابی را در بر می‌گیرد. در طول برنامه‌ی تحصیلی خود ایده‌ها و ترفندهایی از مدیریت را فرا می‌گیرد که می‌توانید از آنها در پروژ‌ه‌های جاری و آینده خود استفاده کنید. همچنین از طریق کار گروهی، مطالعات موردی و استفاده از تجربه عملی همکلاسی‌ها و دیگران، به سرنخ‌ها بیشتری از مدیریت خواهید رسید. نتیجه نهایی، یک مجموعه جامع از مهارت‌های مدیریت و رهبری است که می‌توانید آنها را در صنایع و مشاغل مختلف به کار گیرید.

اعتبار مدرک ام بی ای

برای پاسخ به این سوال که آیا مدرک ام بی ای دارای اعتبار است، باید بگوییم که این مدرک و اعتبار آن به محل برگزاری کلاس‌ها و اعتبار آن بستگی دارد. اگر این مدرک از دانشگاه‌های معتبر و با اسم و نشان گرفته شود، می‌توانید امیدوار به بررسی این مدرک در رزومه حرفه‌ای خود باشید. بنابراین برای اینکه از اعتبار مدرک خود مطمئن باشید، حتما توجه کنید که کدام دانشگاه و مرجع را برای تحصیل انتخاب می‌کند.

کدام گرایش مدیریت MBA بهتر است؟

بیایید مروری بر گرایش‌های برتر MBA داشته باشیم و ببینیم که کدام گرایش مدیریت MBA در حال حاضر بهترین انتخاب است.

گرایش عمومی
هدف گرایش عمومی افزایش توانمندی های دانشجویان در گستره وسیعی از موضوع های مربوط به کسب و کار است. درس های متنوعی در این گرایش ارایه می شوند. بنابراین دانش آموختگان این گرایش می توانند به فراخور علاقه خویش در مشاوره یا مدیریت بخش های مختلف سازمان ها اعم از تولیدی و یا خدماتی مهارت های لازم را کسب کنند. آنان همچنین می توانند مهارت های کارآفرینی و ایجاد تحول در سازمان یا بخشی از آن را بیاموزند. علاوه بر آن، در این گرایش امکان تعمیق دانسته های دانشجویان در زمینه مورد علاقه ایشان وجود دارد. زیرا دانشجویانی که به موضوع های مشخصی علاقه دارند می توانند آزادانه دروس مربوط به آن ها را برگزینند. درنهایت، گرایش عمومی کاستی های مربوط به حضور استادان خاص هر گرایش را جبران می کند. دانشگاههایی که به استادان دروس گرایش های تخصصی دسترسی ندارند می توانند گرایش عمومی را با ارایه ترکیبی از دروس گرایشهای مختلف ایجاد کنند.

گرایش استراتژی
هدف این گرایش، ارائه دانش مدیریت استراتژیک کسب و کار، تبیین علل عملکرد برتر و موفقیت پایدار سازمان ها و راه دستیابی به آن ها است. دانشجویان این گرایش می آموزند که چگونه برخی از سازمان ها به مزیت رقابتی پایدار و عملکرد برتر دست می یابند. همچنین، دانشجویان روش به ­کارگیری آموزه های مدیریت استراتژیک برای سازمان خود را می آموزند. اگاهی از نظریه های پیشرفته مدیریت استراتژیک و تسلط بر ابزارهای متنوع این حوزه از اهداف این گرایش است. آشنایی با مفاهیم بنیادین مدیریت استراتژیک (مانند ارزش، مأموریت و چشم انداز)، انواع روش های تحلیل و برنامه ریزی استراتژیک، فرامین و فنون تفکر استراتژیک، مدیریت تحولات اساسی، جاری سازی استراتژی ها، بودجه بندی و کنترل، تصمیم گیری استراتژیک در شرایط عدم اطمینان، مدیریت استراتژیک در سازمان های چند کسب و کاره و هولدینگ، و مدیریت استراتژیک در سازمان های دولتی و غیرانتفاعی موضوع هایی هستند که در دروس طراحی شده برای این گرایش گنجانده شده اند.

گرایش بازاریابی
در این گرایش، دانشجویان توانایی شناخت مشخصات و پیچیدگی های رفتار مشتریان و بازار را کسب می کنند. آنان می توانند علاوه بر تعریف و تخمین اندازه یک بازار مفروض، میزان سودآوری آن را نیز به میزان مناسب برآورد کنند. بازاریابی نوعی نگاه، رویکرد و فرایند است که به وسیله آن از طریق ارائه کالا و خدمات، علاوه بر کسب سود به تأمین نیازهای مشتریان پرداخته می شود. به شیوه ای که تأمین منفعت یک گروه الزاما به قیمت زیان گروه دیگری از ذینفعان نباشد. در بازاریابی، بخش هایی از بازار به عنوان مناسب ترین هدف شناسایی می شوند که سازمان توانایی ارایه کالا و یا خدمات را به آن ها داشته باشد. در این گرایش به موضوع هایی مانند مدیریت برند، بازاریابی خدمات، ارتباطات بازاریابی، بازاریابی بین الملل، بازاریابی بین بنگاهی، رفتار مصرف کننده و قیمت گذاری پرداخته می شود.

گرایش خدمات
خدمات در دنیای امروز به عنوان بخشی غالب در اقتصاد و مراودات تجاری محسوب می شود. متناسب با میزان پیشرفته بودن اقتصاد یک کشور، سطح پیشرفتگی و سهم صنایع خدماتی در اقتصاد افزایش می یابد. در ایران نیز، انواع صنایع خدماتی نقشی عمده در اقتصاد ایفا می کنند. در این گرایش دانشجویان با انواع صنایع خدماتی، انواع خدمت و مفاهیمی مانند توسعه خدمت، سیستم های خدمات و مدیریت خدمات آشنا می شوند. در این گرایش به موضوع هایی همچون بازاریابی خدمات، مدیریت درآمد، مدیریت استراتژیک خدمات، مدیریت ظرفیت واحدهای خدماتی پرداخته می شود.

گرایش رفتار سازمانی و منابع انسانی
منابع انسانی هر سازمان عامل حیات آن سازمان است. از این رو شناخت انسان و رفتارهای او برای مدیریت اثربخش آن ضروری است. گرایش رفتار سازمانی و منابع انسانی بر استفاده مؤثر از نیروی انسانی در جهت اهداف سازمان تمرکز دارد. این گرایش برای بالا بردن قابلیت های سازمانی و انطباق با شرایط محیطی تاکیدی ویژه بر ابعاد انسانی در سطوح فردی، گروهی و سازمانی دارد. دانشجویان این گرایش می توانند به بهبود کارایی سازمان و دستیابی به اهداف انسانی سازمان و جامعه کمک کنند. این هدف با ایجاد روابط برتر حاصل می شود و نتیجه آن ایجاد ارزش برای ذی نفعان سازمان است. این حوزه می تواند در ایجاد شرایط پایدار برای تعامل متقابل فرد و سازمان به گونه ای کمک کند که بستر بهبود عملکرد هر دو را تأمین کند. در این گرایش به موضوع هایی مانند علوم رفتاری، روانشناسی، سازمان های یادگیرنده، استعدادیابی و جذب، آموزش، حقوق و دستمزد، روابط سازمانی، مدیریت استعدادها و نیروهای دانشی، تقویت کار تیمی، استراتژی منابع انسانی، مدل های مختلف رفتار سازمانی، بهبود سازمانی، توسعه شغلی و فرهنگ در سازمان پرداخته می شود.

گرایش سازمان های پروژه محور
در این گرایش دانشجویان با مفاهیم مدیریت پروژه و سازمان های پروژه محور آشنا می شوند. پروژه تلاشی موقت است که به منظور تولید محصول، خدمت و یا نتیجه ی منحصر به فرد انجام می شود. مدیریت پروژه، فرایندی درجهت حفظ مسیر پروژه برای دستیابی به یک موازنه اقتصادی موجه بین سه عامل هزینه، زمان و کیفیت است. دانشجویان با یادگیری ابزارها و روش های مناسب می توانند طرح ها و پروژه ها را با کمترین هزینه، کوتاه ترین زمان و بهترین کیفیت ممکن اجرا کنند. در این گرایش به موضوع هایی همچون امکان سنجی،  برنامه ریزی ، اجرا و کنترل پروژه ها، تدارک و تأمین مالی پروژه، مدیریت سازمان های پروژه محور، مدیریت ریسک پروژه، مدیریت کیفیت پروژه، مدیریت منابع انسانی در سازمان های پروژه محور، حل مناقشات و مذاکرات، و انواع کسب و کارهای پروژه ای پرداخته می شود.

گرایش سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات
در این گرایش دانشجویان با مفاهیم اصلی سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات آشنا می شوند. یک سیستم اطلاعاتی تعامل بین کاربران، فرایندهای کسب و کار، داده و فناوری است. فناوری اطلاعات نیز به مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده سازی، پشتیبانی و مدیریت سیستم های اطلاعاتی با به کارگیری فناوری اطلاعات می پردازد. در عصر کنونی اهمیت سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در دنیای کسب و کار روزبه روز برجسته تر می شود. کسب مزیت رقابتی و عملکرد برتر در محیط رقابتی و پویای کسب و کار دنیای امروز مستلزم کسب توانمندی و تسلط بر سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات است. در این گرایش موضوع هایی مانند تولید اطلاعات با سرعت بالا و کیفیت مناسب، ارزش افزایی مدیریتی از اطلاعات و کاربرد آن در سطوح مختلف مدیریتی، پیاده سازی پروژه های فناوری اطلاعات در بخش های مختلف، و مدل های کسب و کار نوین مبتنی بر پایه فناوری اطلاعات بررسی می شوند.

گرایش عملیات و زنجیره تأمین
هدف از این گرایش آشنایی دانشجویان با مفاهیم، موضوعات و مسایل مدیریت عملیات و زنجیره تأمین است. دست آورد تحلیل، طراحی و برنامه ریزی عملیات و زنجیره تأمین، تطابق نیازهای متقاضیان کالا و یا خدمات با منابع، تونمندی ها و فرایندهای یک سازمان و یا شبکه ای از سازمان ها است. به این منظور می بایست مجموعه ای از مفاهیم، قواعد و روشهای هم خوان را از سطوح کلان و راهبردی تا سطوح خرد و اجرایی به کار گرفت. بنابراین در این گرایش درس هایی ارایه می شود که مقدمات ایجاد چنین قابلیتی را برای دانشجویان فراهم کند. در این گرایش موضوع هایی مانند استراتژی عملیات، مدیریت استراتژیک زنجیره تأمین، طراحی و تحلیل سیستم های تولیدی، مدیریت موجودی و انبار، لجستیک، مدیریت ریسک و ارتباط با تأمین کنندگان مطرح می شوند.

گرایش فناوری
این گرایش به مفاهیم، روش ها و نظریه های موجود در زمینه مدیریت فناوری به عنوان یکی از عوامل اساسی خلق ثروت می پردازد. در این گرایش به سیستم های مدیریتی که به ایجاد، کسب و استفاده از فناوری کمک می کنند، پرداخته می شود. همچنین وظایف اصلی مدیریت فناوری در سطح بنگاه و دانش مورد نیاز در سطح فرابنگاه بحث می شود. در سطح بنگاه مواردی چون شناسایی و ارزیابی فناوری، برنامه ریزی فناوری، اکتساب فناوری (شامل توسعه درون زا، انتقال دانش و فناوری و همکاری های مشترک در زمینه توسعه فناوری)، بهره برداری و محافظت از فناوری در زمره موضوع های اصلی قرار می گیرند. در سطح فرابنگاه نیز به مواردی مانند سیاست گذاری علم و فناوری، تحولات فناورانه و نظام ملی نوآوری پرداخته می شود.

گرایش کارآفرینی
موضوع اصلی این گرایش خلق ارزش افزوده با استفاده از فرصت ها، راه اندازی کسب و کار جدید و کارآفرینی است. فرد کارآفرین به منظور تحقق ایده اش عوامل موردنیاز را فراهم می آورد و با استفاده از قدرت تصمیم گیری، مهارت ها و استعدادهای فردی و گروهی در طراحی، سازماندهی و اجرا، ایده خود را به صورت یک کسب و کار جدید در می آورد. اهمیت کارآفرینی و تأثیر آن به اندازه ای است که کشورهای توسعه یافته از آن به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی خود استفاده می کنند. در این گرایش به موضوع هایی مانند تشخیص فرصت های کارآفرینی، شرایط لازم برای کارآفرینی، مطالعات بازاریابی، کارآفرینی اجتماعی و کارآفرینی سازمانی توجه می شود.

گرایش کسب و کار بین المللی
این گرایش به کسب و کارهای بین المللی مرتبط با معاملات کالا و یا خدمات در عرصه بین الملل می پردازد. اینگونه معاملات برای شرکت های خصوصی و دولتی و یا ترکیبی از این دو به علت سود یا منفعت سیاسی حایز اهمیت است. در این گرایش از منظر تجارت بین الملل به موضوع هایی مانند سیستم های حقوقی، سیاست های اقتصادی و سیاسی، استانداردهای حسابداری، استاندادرهای کاری، فرهنگ های محلی، فرهنگ سازمانی، بازارهای ارزی، تعرفه ها، مقررات واردات و صادرات، و موافقت نامه های چندجانبه پرداخته می شود.

گرایش مالی
در این گرایش، دانشجویان با نظریه های کلاسیک و جدید مدیریت مالی و سرمایه گذاری و کاربرد آن ها آشنا می شوند. آنان می توانند با ارائه راهکارهایی برای توسعه سرمایه گذاری، گام هایی موثر برای رفع مشکلات اقتصادی بنگاه بردارند. گرایش مالی به مدیریت کارآمد و موثر وجوه مالی به شیوه ای می پردازد که باعث تحقق اهداف بنگاه شود. این گرایش شامل چگونگی بودجه بندی سرمایه ای، تأمین مالی و اداره منابع و مصارف کوتاه مدت مانند دارایی ها و بدهی های جاری است. دانش آموختگان گرایش مدیریت مالی علاوه بر توانایی تحلیل بازارهای مالی می توانند وضعیت مالی سازمان ها و صنایع را ارزیابی کنند و در اخذ تصمیمات مالی مرثر در بنگاهها، ایفای نقش کنند. در این گرایش به موضوع هایی مانند قوانین و مقررات مالی، مهندسی مالی و طراحی ابزارهاف مدیریت ریسک، ارزش یابی اوراق بهادار و بنگاه ها، قیمت گذاری اختیارهای مالی، اقتصادسنجی مالی، نظریه بازار سرمایه، مدیریت مالی بین المللی، بانکداری و مالیه اسلامی پرداخته می شود.

گرایش نوآوری و توسعه محصول و خدمت
این گرایش به دنبال آشنایی دانشجویان با مفهوم نوآوری و فرایندهای توسعه محصول و خدمت است. نوآوری، توسعه و کاربرد ایده جدید به صورت محصول، فرایند و یا خدمت جدیدی ظاهر می شود که منجر به رشد پویای اقتصاد ملی می شود. نوآوری پدیده ای نیست که فقط یک بار رخ دهد، بلکه فرآیندی مستمر از توسعه ایده نو تا کاربردی شدن آن است. ایده نو اشاره به درک نیاز جدید مشتری و یا روش جدید تولید دارد. ایده های نو با جمع اوری اطلاعات با دیدگاه کارآفرینانه توسعه می یابند. دانشجویان این گرایش با طبقه بندی های رایج نوآوری و انواع آن، مدیریت توسعه محصول و خدمت، مدیریت روابط مشتری، طراحی، تدوین و استقرار کسب و کار جدید، مدیریت فرآیندهای کسب وکار و رفتار مصرف کننده در سطوح مختلف آشنا می شوند.